Hemelpost!

Door: Willeke Schalley

Als het kon, dan kwam ik naar jou.
Dan klom ik duizend treden, zo hoog om te vertellen dat ik van je hou.

Als het kon, dan was het niet écht waar.
Dan was jij gewoon hier, bij mij en was je niet onbereikbaar.

Als het kon, dan deed ik een toverspreuk.
Er was geen afscheid, geen verdriet en gemis. Het leven was gewoon nog leuk!

Maar dit kan niet, en dit maakt het heel erg echt.
Ik mag je leren loslaten. Hoe hard ik er ook tegen vecht!

Ik stuur jou hemelpost,
om te vertellen dat ik van je hou!

Het rouwproces is een persoonlijk proces waarin jij zelf het tempo bepaalt. Dit geldt ook voor kinderen. Hoe kinderen met dood en verlies omgaan is o.a. afhankelijk van de leeftijd.

Peuters en kleuters weten nog niet zo goed wat de dood inhoudt. Door het magisch denken lopen fantasie en werkelijkheid nog door elkaar. Het lijkt voor hen alsof de overledene heel lang slaapt. Het is voor hen moeilijker te begrijpen dat iemand die dood is nooit meer terugkomt. Ze weten niet goed om te gaan met de grote emoties die komen kijken bij rouw en verlies, waardoor woedeaanvallen en verlatingsangst aan de orde kunnen zijn. Of ze laten tijdelijk een terugval in de ontwikkeling zien. Besteed extra aandacht aan de hechting, geef je kind tijdelijk die extra nabijheid of troost.

Vanaf ongeveer 8 jaar leren kinderen dat de dood definitief is. Iemand die dood is, komt niet meer terug en dit is gevoelsmatig nog moeilijk te bevatten. Het is moeilijk te begrijpen wat dit voor de toekomst betekent. De jaren erna leren kinderen dat de dood bij het leven hoort. Er zijn veel kinderen die nog tegen de overledene praten, maar ook een brief schrijven werkt troostend. Vaak hebben kinderen veel vragen rondom de dood en het rouwproces. Betrek jullie kind in het afscheid. Lees er samen over, praat er samen over en geef uitleg en steun je kind dit op haar/zijn tempo te verwerken. Kinderen zijn zich in deze leeftijdsfase veel bewuster van de gevoelens van anderen, ze maken zich zorgen over het verdriet van ouders of ervaren onmacht of schuldgevoelens.
Maak een herdenkingsboom waar iedereen zijn/haar gevoelens en gedachten op mag schrijven, er hoeft niet per se over gepraat te worden, maar het mag er wel zijn!

De rouwende puber zal zich wellicht wat meer terugtrekken, ben open over je eigen gevoel. Besteed wat extra tijd en aandacht aan je puber. Praten mag, maar hoeft niet. Geef je puber het gevoel dat het oké is, dat je er bent en zoek samen naar manieren om hem/haar te ondersteunen.
Teken samen over de dood, en al is er alleen maar boosheid, laat het maar los op het vel papier.
Maak een herdenkingsplek voor de overledene, een mooi hoekje met een foto. Symbolen die belangrijk zijn voor je puber en kenmerkend voor de herinneringen. De puberteit is een verwarrende periode, helemaal als er een rouwproces bij komt. Ben je als ouders bewust van het feit dat de reactie of het gedrag van je puber in deze fase niets met jou als ouder te maken heeft. Blijf in verbinding, praat met elkaar, steun elkaar!

Algemene tips:

• Zorg voor extra rust en regelmaat (ook voor jezelf);
• Probeer vragen zo eerlijk mogelijk te beantwoorden;
• Benoem gevoelens;
• Troost elkaar;
• Blijf begripvol, ook al herken je manier van rouw van de ander niet;
• De dood is niemand zijn/haar schuld, geef je kind hier uitleg over.